سیمان ممتازان کرمان

رسوب زدایی مبدل‌های روغن هیدرولیک سیمان ممتازان کرمان
به طور کلی رسوب در کارخانجات سیمان به یک معضل غیر قابل حل و مستهلک کننده تجهیزات تبدیل شده است. هزینه رسوب زدایی و سختی گیری آب در کارنجات صنعتی نظیر تولید سیمان بسیار بالا است. نیاز متوسط به 1200 الی 1500 مترمکعب آب سختی گیری شده در شبانه، رقم قابل توجهی است. از سوی دیگر رهاسازی 150 تا 250 مترمکعب آب فوق اشباع از نمک‌های معدنی، کربناتها و سدیم آسیب جبران ناپذیری به سفره‌های آب زیرزمینی وارد می‌نماید. شور شدن آبهای زیرزمینی، کاهش کیفیت آبهای استحصالی از چاههای عمیق را در فاصله زمانی بسیار کوتاه به دنبال دارد. 
کارخانه سیمان ممتازان کرمان که رکورد طراحی تا ساخت یک کارخانه سیمان در‌ ایران را یدک می‌کشد در آذرماه ماه 1390 اقدام به تجهیز واحد آسیاب سیمان با دستگاه‌های رسوب زدای هیدروفلو نمود. آسیاب‌های سیمان کارخانه از نوع گلوله‌ای هستند و واحد آسیاب سیمان دارای دو آسیاب گلوله‌ای است. تجهیزات خنک کننده آسیاب سیمان شامل مبدلهای روغن هیدرولیک گیربکس و یاتاقانها است. آسیاب گلوله‌ای از یک استوانه فلزی با قطر 2 الی 5 متر است که در راستای محور اصلی خود چرخش می‌نماید. وزن سازه‌ای آسیاب گلوله‌ای بسیار بالا است و بر روی دو یاتاقان قرار می‌گیرد. روغن هیدرولیک نقش روان کننده را دارد که بین یاتاقانها توسط فشار پمپ هیدرولیک قرار می‌گیرد و به دلیل گرم شدن نیاز به کاهش دما دارد. مبدل حرارتی آب – روغن هیدرولیک که عموما در آسیاب‌های سیمان از نوع شل تیوب یا پوسته لوله است دمای روغن هیدرولیک را در محدوده مجاز تنظیم می‌نمایند. 

تشکیل رسوب املاح معدنی آب به ویژه کربناتهای کلسیم و منیزیم داخل لوله‌های مبدل باعث کاهش انتقال حرارت و افزایش دمای روغن هیدرولیک می‌گردند. افزایش بیش از حد دمای روغن هیدرولیک موجب توقف اتوماتیک واحد آسیاب می‌گردد. جهت رفع مشکل، مبدل روغن هیدرولیک می‌بایست اسید شویی طبق روشهای سنتی اسیدشویی گردد. اسیدشویی علاوه بر باز کردن رسوبات به فلزات نیز آسیب می‌رساند و درصورت اسیدشویی غیراصولی و بدون مواد ‌اینهیبیتور، عمر مبدل به شدت کاهش می‌یابد. یکی از عواقب اسیدشویی، سوراخ شدن تیوبهای مسی مبدل روغن هیدرولیک و خطر نشت روغن هیدرولیک به مدار آب صنعتی و مخازن و آلوده کردن آن است. به طور متوسط حجمی‌ معادل 3000 الی 4000 مترمکعب خطر آلودگی دارد. از سوی دیگر از دست رفتن روغن هیدرولیک است که هزینه آن نیز بسیار بالا است. تصویر ذیل، میزان رسوبات و خوردگی را در داخل مبدل حرارتی روغن هیدرولیک در آذرماه 1390 همزمان با نصب رسوب زدای هیدروفلو نشان می‌دهد.

در آذرماه 1390 بخش فنی کارخانه سیمان ممتازان کرمان نسبت به نوآوری تکنولوژی هیدروفلو ابراز علاقه کرده و دو دستگاه رسوب زدای هیدروفلو که مبتنی بر کدینگ امواج رادیویی بی ضرر باند AM کار می‌نماید بر روی مسیر ورودی آب مبدل (پوسته-لوله) خنک‌کن روغن هیدرولیک یونیت ورودی آسیاب سیمان (5411LQ1) نصب نمودند. پس از نصب رسوب زا به دفعات بازدیدهایی که عمدتاً چشمی ‌بوده‌اند از وضعیت عملکرد رسوبزدای هیدروفلو انجام گردید. تقریباً از 3 ماه پس از نصب سختی گیر تأثیراتی در باز نمودن رسوبات و کاهش محصولات خوردگی مشاهده گردید. نکته قابل توجه باز بودن اکثر تیوبها و نرم بودن رسوبات هستند. تصاویر ذیل که در تصاویر ضمیمه مشهود است.

با توجه به گذشت بیش از 7 سال از زمان نصب میتوان گفت که ‌این سیستم می‌تواند رسوبات سخت به‌جامانده که پیشتر با استفاده از مواد شیمیایی، اسیدشویی و روشهای فیزیکی به وسیله تجهیزات تمیزکاری برطرف می‌شدند، به شکل نرم و خمیر گونه‌ای در‌آورد که با شستشو با آب از سیستم خارج می‌شوند. در حال حاضر خرید و تعویض یک مبدل صفحه‌های ساخت آلمان یا مبدل هیدرولیک روغن بیش از 600 میلیون تومان هزینه در بردارد. تکنولوژی رسوب زدایی هیدروفلو بهترین محافظ تجهیزات حساس کارخانجات صنعتی است که بدون نیاز به سرویس و نگهداری بوده و عمری بیش از 35 سال دارد. مصرف برق ناچیز 35 وات، عملاً     هزینه‌های بهره برداری رسوب زدای هیدروفلو را در مقایسه با سایر روشهای سختی گیری به ویژه سختی گیر رزینی و یا سیستم فیلتراسیون صنعتی RO صفر است.
همچنین واحد فنی پیشنهاد داده که با اولویت بندی، بخشهای مختلف از قبیل آب خط تولید و موتورخانه‌های ساختمان‌های جنبی به‌این دستگاه‌ها مجهز شوند تا بتوان مشکلات موجود در زمینه رسوب و گرفتگی‌ در سیستم‌های پاپینگ و تجهیزات را به حداقل رساند.